Multatuli (bewerkt door Martijn Adelmund): Max Havelaar met zombies

     ​Het is al enkele jaren modieus om literaire klassiekers te herschrijven en te voorzien van vampiers, zeemonsters, zombies en dergelijke. Martijn Adelmund, zelf auteur van een hekserij-cyclus voor young adults, adapteert hier Multatuli’s klassieke roman uit 1860 in het horror genre.

Max Havelaar, hertaald en bewerkt
Luitingh-Sijthoff
2016
Gebonden
318 Blz.
9789024574612
Multatuli, en Martijn Adelmund

www.lsamsterdam.nl

Het manuscript is zogenaamd van een zekere Ernst Stern, gebaseerd op een losse reeks notities door een aan lager wal geraakte ambtenaar (Max Havelaar) en verhaalt de gebeurtenissen in Lebak, op het eiland Java in het toenmalige Nederlands Indië in 1855-1856. Beurtelings laat Stern Max Havelaar aan het woord, afgewisseld met de arrogante koffiehandelaar Droogstoppel en Sterns eigen commentaar. In deze alternatieve historische realiteit worden de Indische eilanden in 1845 getroffen door de mysterieuze slapersziekte. Java wordt overspoeld door de slapers (zombies), de koffieprijzen stijgen en daar is men in Nederland niet blij om. Max Havelaar (en zijn gezin) wordt daarheen gestuurd als nieuwe assistent-resident om de zaak te onderzoeken. De bevolking wordt onderdrukt, uitgehongerd en uitgezogen door de corrupte lokale dorpshoofden en het Nederlandse gezag. De zombies worden zelfs massaal geteeld door de kunun, de plaatselijke priesters, als de beste en goedkoopste werkkrachten. Havelaar belandt in een wereld van schijnheiligheid, hypocrisie en corruptie. Hij verzet zich daartegen maar staat zwak als enkeling, en al zijn verzet wordt in de kiem gesmoord door de lokale opportunisten en zijn eigen regering. Nu heb ik het originele boek nooit gelezen (behalve enkele verplichte leesfragmenten in het middelbaar onderwijs), maar ik denk dat Adelmund de juiste middelweg bewandelt tussen een recreatie van de originele aanklacht tegen de uitbuiting van de bevolking en een vlot (en vaak heel grappig) horrorverhaal over zombies, boze geesten, spookverschijningen, ouija experimenten en meer genre elementen. Het blijft dus ondanks de ouderdom vlot leesbaar, met veel interessante oude illustraties. Adelmund verschaft een uitgebreid naschrift over het tot stand komen van dit “nieuwe” boek, evenals een reeks schema’s “Vergelijkend lezen” waaruit blijkt dat ook beschrijvende elementen uit Couperus’ “De stille kracht” uit 1900 gebruikt werden. Een interessant boek dat wel sterk afwijkt van de traditionele moderne zombie verhalen.

Eddy C. Bertin (4)